De vereniging «veneziaviva.be, Belgische vereniging voor de bescherming van Venetië»,
afgekort veneziaviva.be (eerste Belgische vereniging opgericht ten dienste van Venetië)
heeft op 21 november 2003, de dag van haar oprichting (en de dag van het aloude Venetiaanse
Madonna della Salute feest), een perslunch georganiseerd in het Koninklijk Salon van het Paleis
voor Schone Kunsten.
Voorzitter van «veneziaviva.be» is François Roelants du Vivier (Senator, Voorzitter van de
Vereniging «Globe»), en Vice-Voorzitter is Michel Praet (Directeur van het Brussels Bureau
van het Europees Ruimtevaartagentschap, Vice-Voorzitter van het Paleis voor Schone Kunsten en
Vice-Voorzitter van het «Museum van Europa»).
De heer Luc Coene (Minister van Staat), de heer Paolo Costa (Burgemeester van Venetië),
Burggraaf Etienne Davignon (Voorzitter van K.I.I.B.), de heer Umberto Eco (semioticus en
schrijver), Markies Olivier de Trazegnies (Europa Nostra), de heer Umberto Vattani (Ambassadeur,
Permanent Vertegenwoordiger van Italië bij de Europese Unie) en Graaf Marino Zorzi (Directeur
van de Biblioteca Marciana) maken vandaag deel uit van het Peterschapscomité van
«veneziaviva.be».
De Heren Coene, Davignon en de Trazegnies waren op de perslunch aanwezig.
Paolo Costa, burgemeester van Venetië, heeft in een brief zijn steun aan het Belgisch
initiatief betuigd :
«De benaming die U gekozen heeft voor de Belgische vereniging voor de bescherming van
Venetië klinkt uitstekend. Ik vind het trouwens een schitterend idee om officieel de vereniging
voor te stellen op 21 november, dag van het feest van de Salute, feest dat zoals U het weet
voor Venetië van zeer groot belang is. Dit betekent helaas ook dat ik die dag in Venetië zal
zijn en dus niet aan de lunch zal kunnen deelnemen.» (vertaald uit het Frans).
Gedurende de persconferentie heeft Michel Praet, Vice-Voorzitter en initiatiefnemer van
veneziaviva.be, een passage gelezen uit het prachtig boek van Tiziano SCARPA («Venise est un
poisson» ; uitgeverij Christian BOURGOIS ; 2002), een echt loflied op de liefde voor Venetië.
Dit om het ontstaan van de vereniging toe te lichten.
De datum van de oprichting van veneziaviva, verbonden met Europalia Italië, is geen puur
toeval. De Salute is uiteraard, en dit sinds meer dan drie eeuwen, één van de meest typische
en van de meest populaire (dus zonder al teveel toeristen …) feesten van Venetië. Het is
inderdaad de 21ste november (dag van de voorstelling van de Maagd aan de Tempel) van het jaar
1687 dat de doge Marcantonio GIUSTINIAN een plechtige belofte deed : ieder jaar, op diezelfde
dag (21 november) zouden de Venetianen naar de basiliek Santa Maria della Salute toestromen,
basiliek die op meer dan één miljoen heipalen steunt en waarvan de constructie in 1681 werd
beëindigd. Ze zouden dit doen ten teken van eeuwige dankbaarheid aan de Maagd die een einde had
gemaakt aan de pestepidemie die de stad trof in 1630 en waardoor meer dan één derde van de
bevolking is omgekomen.
De Voorzitter van veneziaviva.be, François Roelants du Vivier, heeft de vereniging in een
internationaal kader geplaatst. Hij heeft uitleg gegeven over de reeds genomen of nog te nemen
contacten met het netwerk dat bestaat uit een vijftigtal privé comités die tot doel hebben
Venetië te beschermen.
Deze comités bestaan over de hele wereld (en dus nu ook in België) en het netwerk wordt door
UNESCO gecoördineerd. Er zal ook contact opgenomen worden met de Koning Boudewijn Stichting.
François Roelants du Vivier heeft daarna de leden van het Peterschapscomité en van de Raad
van Bestuur voorgesteld, waaronder Carine Claeys, Secretaris generaal en penningmeester van
de vereniging, Paul Dujardin, verantwoordelijk voor de projecten die veneziaviva.be zal steunen
en waarvoor de vereniging partners zal proberen te vinden (Paul Dujardin is ook Directeur
generaal van het Paleis voor Schone Kunsten), en Giulio Barbolani di Montauto, van Italiaanse
nationaliteit, verantwoordelijk voor de contacten met de «Serenissima».
Onder de projecten die nu reeds door veneziaviva.be werden geselecteerd, is één van de
belangrijkste de coördinatie van de wederopbouw van de BUCINTORO.
De BUCINTORO is een prachtige «galei voor doges» van 35m lang en 7m breed, een «paradeboot»
geleid door 168 roeiers waarmee de doge, op Hemelvaartsdag, het huwelijk tussen Venetië en de
zee voltrok door zijn gouden ring in de golven te werpen en in het Latijn te verklaren :
«DESPONSAMUS TE MARE, IN SIGNO VERI PERPETUIQUE DOMINII» («Wij trouwen met U, Zee, teken van
echte en eeuwige heerschappij»).
De BUCINTORO, meesterwerk van de werklui van de ARSENALE en symbool van de macht van Venetië,
werd in 1797, bij de bezetting van Venetië en de val van de Republiek, door Napoleon en zijn
troepen beroofd, geplunderd en nadien verbrand.
Het weer opbouwen van de BUCINTORO, het project dat door de burgermeester van Venetië, Paolo
Costa, zeer sterk wordt gesteund, zou de heropleving van een nieuw economisch leven in de
Arsenale mogelijk maken, dit dankzij de vestiging van kunstenaars, ambachtslui en bedrijven
die in het bijzonder gespecialiseerd zijn in de scheepsbouw, het bewerken van het hout of in
design in het algemeen.
En waarom geen Belgische bedrijven proberen aan te trekken ?
De oppervlakte van de Arsenale komt overeen met ongeveer één tiende van het historisch centrum
van Venetië.
Maar het project van veneziaviva.be dat boven alle andere uitsteekt is zonder twijfel de
restauratie van het GRIMANI brevier, een buitengewoon manuscript door het aantal en de
kwaliteit van zijn miniaturen.
Enkele afbeeldingen weerspiegelen de stijl van artiesten van het einde van
de 15de eeuw, zoals Hugo VAN DER GOES, Hans MEMLING en Gerard DAVID. Toch pleiten enkele
innovaties voor een latere datering van het werk (rond 1520), op het hoogtepunt van de School
van Gent en Brugge (vertegenwoordigd door Quinten METSYS, Joos VAN CLEVE en Jan GOSSAERT).
Het brevier, geïllustreerd met honderd en tien Vlaamse miniatuurwerken, kan vandaag
geraadpleegd worden in de Biblioteca MARCIANA in Venetië, ook de Libreria VECCHIA of
Libreria SANSOVINIANA genoemd (naar de naam van de Toscaanse architect die de architectuur en
het urbanisme van Venetië grotendeels heeft beïnvloed).
De Heer Patrick DE SMEDT, Voorzitter Europa / Midden-Oosten / Afrika van de maatschappij
MICROSOFT heeft, gedurende de perslunch, officieel aangekondigd dat MICROSOFT de restauratie
van het brevier zou financieren (restauratie door middel van penseel, bladzijde per
bladzijde).
Hij heeft deze sponsoring gesitueerd in het kader van de steun die MICROSOFT verleent,
in de wereld, aan activiteiten inzake onderwijs, opvoeding en cultuur.
Patrick DE SMEDT heeft zich zeer gelukkig verklaard de exclusieve partner te kunnen zijn voor
het restaureren van het GRIMANI brevier. Inderdaad, voor Patrick DE SMEDT is Venetië in Europa
de kunst- en cultuurstad bij uitstek.
Daarenboven legt het brevier perfect de band tussen Venetië en «de Vlaanders» (ook door de
geschiedenis van het manuscript).
Daarnaast is MICROSOFT hét referentiebedrijf in de wereld voor wat betreft de informatie-
en kennismaatschappij.
De sponsor zijn van de restauratie van zo’n prachtig manuscript stemt dus overeen met het
opnieuw aan het daglicht brengen van lang vergeten kennis …
De leden van veneziaviva.be hebben zijn bedrijf en hem in het bijzonder zeer hartelijk bedankt.
De perslunch werd beëindigd met een tussenkomst van Carine Claeys, Secretaris generaal en
penningmeester van veneziaviva.be, die alle «aanbidders van Venetië» (die een project willen
sponsoren of alleen maar lid van de vereniging willen worden) verzoekt een e-mail te sturen
naar volgend adres : info(a)veneziaviva.be